برای یافتن آسیب به کبد و یا کمک به تشخیص بیماری کبدی
Aspartate Aminotransferase (AST)
هنگامی که پزشک احتمال می دهد که شما دارای علائم یک اختلال کبدی، ازقبیل درد شکمی، حالت تهوع و استفراغ، یرقان (زردی پوست) یا پتانسیل قرارگیری در معرض ویروس هپاتیت را دارید؛ در هنگام چکآپ پزشکی روتین بعنوان بخشی از پنل جامع متابولیک
نمونه خون از ورید بازوی شما به دست می آید.
آمادگی خاصی لازم نیست
-
این آزمایش در چه مواردی کاربرد دارد؟
آزمایش خون برای آسپارتات آمینوترنسفراز (AST)، معمولاً برای تشخیص آسیب کبدی بکار می رود. این آزمایش اغلب بهمراه آنزیم دیگر کبدی، آلانین آمینوترنسفراز (ALT) یا بعنوان بخشی از یک پنل کبدی یا پنل جامع متابولیک (CMP) برای غربالگری و یا کمک به تشخیص اختلالات کبدی، درخواست می شود.
AST و ALT عنوان دو آزمایش بسیار مهم برای شناسایی آسیب کبدی در نظر گرفته می شوند، با وجود آنکه ALT نسبت به AST برای کبد اختصاصی تر بوده و معمولاً نسبت به AST بیشتر افزایش می یابد. گاهی اوقات، AST به صورت مستقیم با ALT مقایسه شده و یک نسبت AST/ALT، محاسبه می شود. این نسبت ممکن است برای تشخیص بین علل مختلف آسیب کبدی و برای تمایز آسیب کبدی از آسیب به قلب یا عضله مورد استفاده قرار گیرد.
اغلب اوفات، سطوح AST با نتایج بقیه آزمایشات مانند آلکالین فسفاتاز (ALP)، مجموع پروتئین و بیلی روبین برای کمک به تشخیص نوع بیماری کبدی، مورد مقایسه قرار می گیرند.
اغلب AST برای نطارت بر درمان افراد مبتلا به بیماری کبدی اندازه گیری شده و ممکن است بتنهایی یا همراه با بقیه آزمایشات، بدین منظور درخواست داده شود.
گاهی اوقات ممکن است AST برای نظارت بر افرادی که داروهای بالقوه سمی برای کبد را مصرف می کنند، مورد استفاده واقع شود. اگر سطوح AST افزایش یابند، احتمالاً فرد به سمت مصرف داروهای دیگری هدایت شود.
-
این آزمایش در چه زمانی درخواست داده میشود؟
هنگامی که فرد تحت یک آزمایش چکآپ کلی می رود، AST ممکن است بعنوان بخشی از پنل جامع متابولیک (CMP)، درخواست گردد.
هنگامی که فرد علائم و نشانه های یک اختلال کبدی را نشان میدهد، آزمایش AST ممکن است همراه با بسیاری از تست های دیگر درخواست داده شود. برخی از اینها شامل موارد زیر هستند:
- ضعف و خستگی مفرط
- از دست دادن اشتها
- حالت تهوع و استفراغ
- تورم یا درد شکمی
- یرقان
- رنگ تیره ادرار، مدفوع با رنگ روشن
- خارش شدید
- تورم در ساق و قوزک پا
- خون مردگی یا کبودی سریع
همچنین ممکن است آزمایش AST بتنهایی یا بهمراه بقیه تست ها، برای افرادی که در معرض ریسک بالای بیماری کبدی هستند درخواست شود، زیرا آسیب کبدی ملایم معمولاً علائم و نشانه هایی نخواهد داشت. برخی از نمونه های آن بقرار زیر هستند:
- افرادی که ممکن است در معض ویروس هپاتیت قرار گرفته باشند
- افراد شدیداً الکلی
- افرادی که سابقه بیماری کبدی را در خانواده خود دارند
- افرادی که داروهایی را مصرف می کنند که ممکن است بر کبد تأثیر بگذارند
- افرادی که اضافه وزن داشته و یا مبتلا به دیابت هستند
زمانی که AST برای نظارت بر درمان افراد مبتلا به بیماری کبدی استفاده می شود، ممکن است بر یک مبنای منظم در طول دوره درمان برای تعیین اینکه آیا درمان مؤثر است یا نه، درخواست شود.
-
نتایج این آزمایش چگونه تفسیر میشود؟
انتظار بر سطوح پائین AST در خون می رود و این مقادیر نرمال هستند.
سطوح بسیار بالای AST (بیش از 10 برابر نرمال)، معمولاً بعلت هپاتیت حاد، گاهی بعلت یک عفونت ویروسی هستند. هنگام هپاتیت حاد، معمولاً سطوح AST به مدت 1 تا 2 ماه بالا باقی مانده اما ممکن است 3 تا 6 ماه طول بکشد تا به حالت عادی برگردند. همچنبن در نتیجه داروها یا بقیه موادی که برای کبد سمی هستند و نیز شرایطی که باعث کاهش جریان خون به کبد (ایسکمی) می شوند، سطوح AST به میزان چشمگیری (اغلب بیش از 100 برابر نرمال) افزایش می یابند.
در هپاتیت مزمن، مقادیر AST معمولاً بسیار بالا نمی باشند، اغلب کمتر از 4 برابر نرمال و با احتمال زیادی نسبت به سطوح ALT، نرمال تر هستند. در هپاتیت مزمن، AST اغلب بین نرمال و کمی افزایش یافته متغیر بوده و از اینرو این آزمایش ممکن است به صورت مکرر برای تعیین این الگو، درخواست شود. این افزایش های ملایم همچنین ممکن است در سایر بیماری های کبدی، بویژه وقتی مجراهای صفراوی مسدود شده یا هنگام ابتلا به سیروز یا سرطان های خاص کبد، دیده شوند. همچنین در مواقع حمله های قلبی و آسیب عضلانی، مقادیر AST معمولاً به میزان بیشتری نسبت به ALT افزایش می یابند.
AST اغلب همراه با آزمایش ALT یا بعنوان بخشی از یک پنل کبدی، انجام می شود. برای کسب اطلاعات بیشتر درباره نتایج AST در رابطه با بقیه آزمون های کبدی، مقاله پنل کبدی را ببینید.
در بسیاری از انواع بیماری های کبدی، سطح ALT نسبت به AST بالاتر بوده و نسبت AST/ALT کمتر خواهد بود (کمتر از 1). استثناهای کمی وجود دارند؛ معمولاً در هپاتیت الکلی، سیروز، بیماری کبدی مزمن مرتبط با ویروس هپاتیت C، و در روزهای اول یا دوم هپاتیت حاد یا آسیب از سمت انسداد مجاری صفراوی، این نسبت AST/ALT، افزایش می یابد. همراه با آسیب قلبی یا عضله، AST اغلب نسبت به ALT (اغلب 3 تا 5 برابر) بسیار بالاتر بوده و نسبت به آسیب کبدی، این سطوح تمایل دارند که به مدت طولانی تری نسبت به ALT بالاتر باشند.
-
آیا اطلاعات بیشتری برای بیمار مورد نیاز است؟
بارداری، تزریق دارو به بافت عضله یا حتی ورزش شدید، ممکن است سطوح AST را افزایش دهند. سوختگی های شدید، جراحی و صرع نیز ممکن است مقادیر AST را افزایش دهند.
در موارد نادری، برخی از داروها ممکن است به کبد یا عضله آسیب زده و سطوح AST را افزایش دهند. این هم برای برخی داروهای تجویزی و برخی از محصولات بهداشتی "طبیعی" نیز حقیقت دارد. حتماً درباره همه داروها و یا مکمل های سلامتی که استفاده می کنید با پزشک خود مشورت کنید.
-
چه شرایط دیگری بغیر از اختلال کبدی میتوانند باعث افزایش در سطوح AST شوند؟
شرایطی که بر سایر اعضاء مانند قلب و عضله اسکلتی تأثیر می گذارند، می توانند باعث افزایش AST گردند. افزایش های ملایم تا متوسط ممکن است در تمرین شدید و آسیب به عضله یا در شرایطی مانند پانکراتیت حاد و حمله های قلبی، دیده شوند.
-
چه آزمایشات دیگری ممکن است جهت کمک به تشخیص آسیب کبدی، مورد استفاده قرار گیرند؟
پس از آزمایش کلی کامل و ارزیابی سابقه پزشکی فرد، انواع دیگری از آزمایشات وجود دارند که ممکن است بعنوان پیگیری، بسته به عامل احتمالی آسیب کبدی، انجام گیرند. برخی از اینها شامل موارد زیر هستند:
- آزمایشات برای هپاتیت A، هپاتیت B و هپاتیت C
- آزمایش تماس با داروهای و سایر مواد سمی برای کبد (آزمایش سوء مصرف مواد و آزمایش های اورژانسی و اوردز دارو را ببینید).
- سطح اتانول
- مس و سرولوپلاسمین برای بیماری ویلسون
- آزمایشات آهن و تست های ژنتیک برای هموکروماتوز ارثی
ممکن است بیوپسی کبدی برای کمک به تعیین عامل آسیب کبدی و سنجش میزان آسیب به آن، انجام گیرد.
برای کسب اطلاعات بیشتر، مقاله درباره بیماری کبدی را ملاحظه کنید.