آزمایش تب دنگی برای تعیین این‌که آیا فردِ دارای علائم و نشانه و قرار گرفته در معرض ویروس دنگی، مبتلاست یا خیر، استفاده می‌شود. تشخیص عفونت بدون انجام آزمایشات دشوار است چرا که علائم این بیماری در ابتدا شبیه به بیماری های دیگری مانند عفونت چیکونگونیا است. دو نوع آزمایش اصلی وجود دارد:

آزمایش تست مولکولی (واکنش زنجیره ای پلیمریزاسیون، PCR) - این نوع آزمایش، ماده ژنتیکی ویروس دنگی را طی هفته اول پس از ظاهر شدن علائم (تب) تشخیص می‌دهد و برای تعیین این‌که کدام یک از 4 سروتیپ باعث عفونت شده است، استفاده می‌شود. یک نوع آزمایش Real-Time RT-PCR می‌تواند وجود ویروس دنگی و دو ویروس دیگر منتقل شده از پشه، زیکا و چیکونگونیا را شناسایی کند و بین این سه تمایز ایجاد کند. فقط بعضی از آزمایشگاه‌های تشخیص طبی پس از تایید این‌که آن‌ها می‌توانند با موفقیت این ازمایش را انجام دهند، قادر به انجام این آزمایش هستند. اگرچه این آزمایش در بیمارستان‌ها یا درمانگاه‌ها در دسترس نیست، پزشکان می‌توانند از طریق آزمایشگاه‌های دولتی آن را درخواست دهند. با توجه به گزارش مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری (CDC)، جواب‌گیری چهار روز تا دو هفته طول می‌کشد.

آزمایشات مولکولی خون پس از 7 روز بیماری به احتمال زیاد ویروس را شناسایی نمی‌کنند. اگر نتیجه آزمایش PCR منفی باشد، طبق گزارش CDC (در پایین)، از آزمایش آنتی‌بادی برای کمک به تشخیص استفاده می‌شود.

آزمایش آنتی‌بادی - این آزمایشات عمدتاً برای تشخیص عفونت کنونی یا اخیر استفاده می‌شوند. آن‌ها دو نوع مختلف از آنتی‌بادی‌های تولید شده توسط بدن یعنی IgG و IgM را در پاسخ به عفونت تب دنگی، تشخیص می‌دهند. این تشخیص ممکن است در نتیجه ترکیب این آزمایشات صورت پذیرد چون سیستم ایمنی بدن آنتی‌بادی‌های مختلفی را طی دوره بیماری تولید می‌کند.

آنتی‌بادی‌های IgM برای اولین بار تولید می‌شوند و انجام این آزمایشات ظرف حداقل 7 تا 10 روز پس از قرار گرفتن در معرض بیماری موثرتر هستند. سطح آن در خون طی چند هفته افزایش یافته و سپس به‌تدریج کاهش می‌یابد. پس از چند ماه، سطح آنتی‌بادی IgM از سطح تشخیصی پایین‌تر می‌آید.

آنتی‌بادی IgG در پاسخ به عفونت به‌آرامی تولید می‌شود. به‌طور معمول، این سطح در اثر عفونت حاد افزایش می‌یابد، تثبیت می‌شود، و پس از آن در طولانی مدت تداوم می‌یابد. افرادی که قبل از عفونت فعلی در معرض ویروس قرار داشته‌اند، سطح آنتی‌بادی IgG خون آن‌ها حفظ می‌شود که می‌تواند تفسیر نتایج تشخیصی را تحت تأثیر قرار دهد.

این آزمایش ممکن است زمانی تجویز شود که افراد علائم و نشانه‌های مربوط به دنگی را پس از بازگشت از سفر به مکان‌های گرمسیری که در آنجا ویروس دنگی وجود دارد داشته باشند. برخی از علائم و نشانه‌های اصلی این بیماری عبارتند از:

• تب بالا (104 درجه فارنهایت یا 40 درجه سانتیگراد)
• سردرد شدید یا درد پشت چشم
•  درد مفصلی، عضلانی و یا استخوان
• خونریزی از بینی و لثه
• کبودی سریع
• تعداد کم گلبول‌های سفید خون
   

آزمایش مولکولی ظرف یک هفته پس از شروع علائم برای تشخیص عفونت حاد انجام می‌شود، در حالی که آزمایش آنتی‌بادی پس از 4 روز پس از ظهور علائم انجام می‌گیرد. اگر آزمایش آنتی‌بادی انجام شود، پس از دو هفته از ظهور علائم، نمونه خون اضافی برای تعیین سطح آنتی‌بادی گرفته می‌شود.

آزمایش مولکولی - یک آزمایش PCR است که وجود ویروس را تشخیص می‌دهد و عموما به‌عنوان قابل اطمینان‌ترین روش تشخیصی شناخته شده است. نتیجه مثبت PCR نتیجه قطعی است. نتیجه منفی در آزمایش PCR ممکن است نشان دهد که هیچ عفونتی وجود ندارد یا سطح ویروس برای تشخیص بیش از حد پایین است، چون ممکن است در صورت انجام آزمایش بعد از دوره 7 روزه که نتیجه وجود ویروس در نمونه‌ی گرفته شده برای آزمایش PCR منفی باشد، به دنبال آن آزمایش آنتی‌بادی (زیر) انجام می‌شود.

آزمایش آنتی‌بادی می‌تواند مثبت یا منفی یا به‌عنوان آنتی‌بادی تیتر (چگالی محلول) با تفسیر وجود انواعی از آنتی‌بادی (IgG یا IgM) گزارش شود.

آزمایشات IgM و IgG مثبت برای آنتی‌بادی‌های دنگی که در نمونه اولیه تشخیص داده می‌شود، به این معنی است که احتمال دارد فرد طی هفته‌های اخیر با ویروس دنگی آلوده شده باشد. اگر فرد مبتلا به ویروس مشابهی مانند چیکونگونیا (به نام واکنش متقاطع) باشد نتیجه آزمایشات آنتی‌بادی IgM می‌تواند مثبت باشد. اگر نتیجه آزمایش اولیه آنتی‌بادی IgM مثبت باشد، آزمایش دوم یعنی تست خنثی‌سازی پلاک (PRNT) برای تأیید وجود آنتی‌بادی ویروس دنگی و کمک به جلوگیری از سایر عفونت‌های ویروسی انجام می‌شود.

اگر نتیجه ازمایش IgG مثبت باشد اما سطح IgM کم یا منفی باشد، احتمال دارد که فرد در گذشته عفونت داشته است. اگر آنتی‌بادی تیتر IgG بین نمونه اولیه و نمونه گرفته شده در 2 تا 4 هفته بعد چهار برابر افزایش یابد (مثلا چگالی محلول 1:4 به چگالی 1:64)، احتمال دارد فرد اخیراً دچار عفونت شده باشد.

آزمایشات منفی آنتی‌بادی‌های IgM و یا IgG ممکن است به این معنی باشد که فرد آزمایش شده دچار عفونت دنگی نمی‌شود و علائم ناشی از علت دیگری بوده و یا سطح آنتی‌بادی برای اندازه‌گیری پایین است. ممکن است فرد عفونت دنگی داشته باشد – یا اینکه پس از ابتلای فرد به ویروس برای تولید سطح قابل تشخیصی از آنتی‌بادی، خیلی زود است.

جدول زیر خلاصه‌ای از نتایجی که ممکن است با آزمایش آنتی‌بادی دیده شود را نشان می‌دهد:

نشانه‌های فیزیکی مانند بثورات یا درد مفاصل برای تشخیص تب دنگی مؤثر نیستند، زیرا به احتمال زیاد علائم تا زمانی که فرد تب اولیه نداشته باشد بروز نمی‌کنند.

اگر فرد با آربوویروس دیگری مانند ویروس نیل غربی آلوده شده باشد، آزمایشات آنتی‌بادی برای تب دنگی می‌تواند مثبت باشد. پزشک متخصص نتایج آزمایشات فرد، تاریخچه پزشکی و سابقه سفر اخیر وی را در تشخیص در نظر می‌گیرد.

هیچ آزمایشی نمی‌تواند پیش‌بینی کند که آیا عفونت به شکل شدیدتری پیشرفت می‌کند یا خیر، اما کسانی که قبلا تب دنگی داشته‌اند، در معرض خطر ابتلا به دیابت شدید در عفونت دوم قرار دارند.

در حال حاضر هیچ ایمن‌سازی وجود ندارد که از ابتلای فرد به این ویروس جلوگیری کند. محدود کردن تماس با ویروس به حفاظت در برابر نیش‌های پشه بستگی دارد. هنگام سفر به مناطق دارای آب و هوای گرمسیری، دفع حشرات از طریق استفاده از ویپ و پوشیدن پیراهن آستین بلند و شلوار بلند انجام می‌شود. در زمان سپیده دم و غروب خورشید در حالی که پشه‌ها بیشتر فعال هستند، در خانه بمانید.