تشخیص عفونت ویروس زیکا
Zika Virus Testing
بعد از مسافرت به منطقه ای با فراگیری ویروس زیکا و نیز ارتباط جنسی با شخصی که اخیرا به منطقه دارای ویروس زیکا سفر کرده و متعاقبا شما دارای علائم تب، جوش، درد مفصلی و التهاب غشای چشم باشید؛ اگر باردار باشید و قطع نظر از علائم موجود به منطقه دارای ویروس فعال زیکا سفر کرده باشید؛ یا زمانی که نوزادی با عارضه میکروسفالی (سر کوچک) متولد شود
نمونه خون گرفته شده از سیاهرگ بازو و یا نمونه ادرار جمع آوری شده در ظرف تمیز؛ در برخی موارد مایع مغزی نخاعی (CSF) یا مایع آمنیوتیک
نیاز نیست
-
این آزمایش در چه مواردی کاربرد دارد؟
آزمایش ویروس زیکا برای تشخیص عفونت زیکا در شخص فاید علائم و نشانه ها و تعیین اینکه آیا شخص با علائم و نشانه های زیکا بعد از قرارگیری در منطقه دارای ویروس زیکا، آلوده شده مورد استفاده قرار می گیرد. این آزمایش همچنین برای آزمایش افرادی به کار می رود که با فرد مسافر یک کشور آلوده به عفونت تماس جنسی داشته باشد.
تشخیص عفونت زیکا بدون بررسی های آزمایشگاهی سخت است زیرا علائم ممکن است مشابه با بیماری های دیگری مثل تب dengue یا عفونت chikungunya بوده یا بیمار فاقد علائم و نشانه باشد. اخیرا، دو مورد از آزمایشات موجود می باشند:
-آزمایشات مولکولی برای ویروس زیکا (PCR)- این آزمایشات وجود RNA ویروس را شناسایی کرده و در صورتیکه در طی یک هفته بعد از شروع علائم آزمایش شود، می تواند عفونت زیکا را تشخیص دهد. یک نوع از آزمایشات RT-PCR می تواند زیکا و دو نوع دیگر از ویروس های ناشی از نیش پشه (یعنی dengue و chikungunya) را شناسایی کرده و مابین این سه مورد تفکیک حاصل نماید. این آزمایش را می توان بر روی خون، مایع مغزی نخاعی، مایع آمنیوتیک یا نمونه های ادرار انجام داد.
آزمایشات مولکولی خون احتمالا زیکا را در مدت زمان 7 روز بعد از بیماری تشخیص ندهند. آزمایش ادرار می تواند RNA زیکا را برای مدت حداقل دو هفته بعد از شروع علائم شناسایی نماید. طبق مطالعات اخیر، ادرار می تواند بعنوان نمونه مرجح برای شناسایی RNA زیکا در طی سه هفته اول از بیماری باشد. اگر نمونه های ادرار و خون در کمتر از 7 روز بعد از بروز بیماری گرفته شوند، در اینصورت مراکز کنترل و پیشگیری از بیماری (CDC) توصیه به آزمایش هر دو نمونه را کرده است.
اگر نتیجه آزمایش PCR منفی باشد، یک آزمایش آنتی بادی را می توان برای کمک به تشخیص (طبق CDC) استفاده کرد.
-آزمایشات آنتی بادی خون- این آزمایشات گروه IgM از آنتی بادی های تولید شده توسط سیستم ایمنی را شناسایی می کنند. آزمایش آنتی بادی را می توان بعد از نتیجه منفی آزمایش PCR یا بعنوان مورد جایگزین برای افرادی که آلوده به عفونت شده اند اما زمان انجام آزمایش PCR برای آنان گذشته، انجام داد. آنتی بادی های IgM در طی 4 تا 5 روز بعد از شروع بیماری ظاهر شده و به مدت 12 هفته ماندگار خواهند بود. انجام این آزمایش در خارج این زمان می تواند موجب ایجاد نتایج منفی کاذب شود.
آزمایشات آنتی بادی IgM ممکن است در زمانی که فرد آلوده به عفونت مشابهی مثل dengue باشد، مثبت شود. اگر آزمایش آنتی بادی IgM اولیه مثبت باشد، یک آزمایش دوم که آزمایش خنثی سازی تولید پلاکت (PRNT) نامیده شده، انجام می شود تا وجود آنتی بادی های ویروس زیکا تایید شود و به رد عفونت های ویروسی دیگر کمک نماید.
زمان مورد نیاز برای مشخص شدن نتایج آزمایش ممکن است با توجه به مکان آزمایش فرد و اینکه آیا آزمایشگاه عمومی سلامت آزمایش زیکا را انجام می دهد یا خیر، متفاوت باشد. برخی نمونه ها باید برای بررسی به CDC ارسال شوند. در کل، طبق گزارش CDC مدت زمان 3 هفته ای برای آماده شدن نتایج زمان نیاز است. -
این آزمایش در چه زمانی درخواست داده میشود؟
آزمایش زیکا را زمانی می توان درخواست داد که یک فرد دارای علائم و نشانه های مرتبط با عفونت زیکا بوده و اخیرا به مناطقی سفر کرده باشد که این ویروس در آنجا فعال باشد یا دارای تماس جنسی با کسی باشد که اخیرا به از منطقه ای مسافرت نموده که زیکا در آنجا گسترش یافته است.
علائم و نشانه های زیکا معمولا 2 تا 7 روز به طول می انجامند. برخی از علائم و نشانه های اصلی شامل موارد زیر است:
-تب
-درد مفصل
-جوش
-التهاب غشای چشم
-سردرد
طبق اصول راهنمای CDC، زنان باردار فاقد علائم که اخیرا به مناطقی با ویروس فعال زیکا مسافرت کرده باشند، ممکن است تحت آزمایش آنتی بادی قرار بگیرند. زنان بارداری که اخیرا تماس جنسی با مسافر منطقه ویروس فعال زیکا داشته اند نیز مورد آزمایش قرار خواهند گرفت.
آزمایش را زمانی می توان انجام داد که یک نوزاد مبتلا به میکروسفالی (سر کوچک) باشد. اگر شخص دارای سندرم Guillain-Barre باشد و در معرض خطر ویروس زیکا قرار بگیرد، آن شخص را می توان مورد بررسی و آزمایش قرار داد. -
نتایج این آزمایش چگونه تفسیر میشود؟
آزمایش مولکولی
-آزمایش PCR که موجب شناسایی RNA ویروس می شود، عموما بعنوان معتبرترین ابزار تشخیصی لحاظ شده است. نتیجه PCR مثبت برای زیکا، جامع می باشد. تمامی نتایج مثبت باید به دپارتمان سلامت عمومی گزارش شوند.
-نتیجه منفی PCR ممکن است نشانگر آن باشد که هیچ عفونتی موجود نبوده یا اینکه سطح پایین ویروس قابل شناسایی نیست. این زمانی رخ می دهد که نمونه خون بعد از 7 روز بررسی شده و یا نمونه ادرار بعد از 2 تا 3 هفته از زمان مشخص انجام شده است. CDC توصیه می کند که آزمایش آنتی بادی را بعد از نتیجه منفی PCR انجام دهند. (قسمت زیر)
آزمایش آنتی بادی
-نتیجه مثبت IgM برای آنتی بادی های زیکا بعد از آزمایش دوم که آزمایش خنثی سازی کاهش پلاکت (PRNT) نامیده می شود (که برای تایید وجود آنتی بادی های ویروس زیکا است) انجام شود. هیچ گونه تصمیمی در مورد مدیریت بیمار بر اساس آزمایشات خون IgM نباید انجام شود تا زمانی که PRNT تکمیل شود و این بدلیل احتمال بروز نتایج مثبت کاذب است.نتیجه مثبت برای ویروس زیکا و منفی برای ویروس dengue نشانگر عفونت اخیر با ویروس زیکا می باشد.
-آزمایشات منفی برای آنتی بادی های IgM احتمال عفونت ویروس زیکا را رد نمی کند. آزمایش منفی ممکن است بدین معنی باشد که افراد آزمایش شده دارای عفونت زیکا نیستد و علائم بدلیل دیگری است. آن همچنین بدین معنی است که سطح آنتی بادی برای اندازه گیری ممکن است خیلی پایین باشد. فرد ممکن است دارای عفونت زیکا باشد، شاید به این دلیل است که زمان برای ویروس جهت تولید سطوح قابل شناسایی آنتی بادی خیلی زود باشد. در فرآیند اولیه عفونت قبل از تولید آنتی بادی ها، آزمایش PCR را می توان زمانی انجام داد که آزمایش در طی 7 روز از بیماری انجام شده باشد.
بدلیل اینکه اطلاعات مرتبط با زیکا دائما در حال تغییر است، وبسایت CDC را برای اطلاعات بیشتر در مورد این ویروس بررسی نمایید. -
آیا اطلاعات بیشتری برای بیمار مورد نیاز است؟
آزمایشات ویروس زیکا یا آنتی بادی ها اطلاعاتی را درباره وضعیت سلامت جنین در زنان باردار مبتلا به ویروس زیکا ارائه نمی کنند.
علائم فیزیکی مثل جوش یا درد مفاصل نشانگرهای معتبری برای تشخیص زیکا نیستند زیرا این علائم مختص زیکا نمی باشند.
سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA) تاسیسات و مراکز جمع آوری خون را به بررسی و غربالگری تمام خون های اهدا شده و اجزای خونی برای ویروس زیکا توصیه نموده است. این سازمان دو مورد از آزمایشات تحقیقی را برای این منظور تایید کرده است. این آزمایشات بر اساس پروتکل ابزار جدید تحقیقاتی (IND) تایید شده و قبل از اجرا، فرآیند سازماندهی استاندارد را رد نکرد است، که ممکن است زمان بر باشد. این آزمایشات، وجود ویروس را با شناسایی ماده ژنتیکی آن (RNA) غربال می کنند. واحدهای خونی مثبت در این آزمایشات از رده مصرف و انتقال خون خارج می شوند. -
چه مدتی برای مشخص شدن نتایج لازم است؟
زمان مورد نیاز برای مشخص شدن نتایج می تواند بسته به موقعیت شما و اینکه آیا آزمایشگاه محلی این آزمایش زیکا را انجام می دهد یا خیر، متفاوت باشد. برخی از نمونه ها باید برای بررسی مرکز CDC ارسال شوند. نتایج آزمایش ممکن است در طی 3 هفته آماده شود. با این حال در زمان تابستان و فعالیت آربوواریروس (ویروس های انتقال یافته در اثرنیش پشه و حشرات ریز) این مدت زمان بیشتر خواهد بود.
-
آیا ویروس زیکا قابل انتقال از شخصی به شخص دیگر است؟
بله. این ویروس می تواند از یک زن باردار به نوزاد در حال رشد وی منتقل شود. در موارد نادر، این ویروس از طریق تماس جنسی و از شخصی به شخص دیگر منتقل می شود. CDC توصیه می نماید که تا زمان کسب اطلاعات بیشتر در مورد زیکا و بارداری، زنان باردار در تماس جنسی خود با شرکای جنسی که قبلا در مناطق با شیوع زیکا زندگی کرده یا به آنجا مسافرت کرده باشند، از کاندوم استفاده کنند. در موارد نادر، زیکا ممکن است از طریق انتقال خون یا اهدای عضو منتقل شود. مراکز سلامت در مورد گزارشات انتقال زیکا از طریق انتقال خون در برزیل در حال بررسی و تحقیق هستند.
-
آیا می توان از ویروس زیکا پیشگیری کرد؟
در حال حاضر، هیچ واکسنی برای زیکا و نیز درمانی برای ویروس وجود ندارد. پیشگیری از بروز عمدتا بستگی به محافظت در برابر نیش پشه دارد. برای اجتناب از نیش پشه:
-پیراهن های آستین بلند و شلوار (ترجیحا با رنگ روشن) بپوشید.
-از مواد دافع حشرات ثبت شده EPA استفاده کنید که حاوی DEET، پیکاردین، روغن لیموی اکالیپتوس (OLE) یا IR3535m است و فقط طبق دستور استفاده نمایید که شامل احتیاط در مصرف برای زنان باردار و کودکان است.
-بر روی کفش ها، جوراب ها، شلوار و چادر مسافرتی، پرمترین بزنید که یک ماده ضد حشرات است.
-در اتاق هایی بخوابید که فاقد حشرات باشند یا در زیر توری مانع از ورود حشرات استراحت کنید.
-آب را از محل احتمالی تغذیه پشه ها تخلیه کنید، مثل سطل، دیگ یا لاستیک های کهنه.
از آنجاییکه زیکا می تواند از طریق تماس جنسی انتقال یابد، شما می توانید با استفاده صحیح و پیوسته از کاندوم مراقبتهای لازم را انجام دهید. تنها راه اطمینان در جهت اجتناب از زیکا از طریق تماس جنسی، پرهیز از فعالیت جنسی است. -
آیا احتمال ابتلای مجدد به عفونت زیکا وجود دارد؟
اگر یک بار مبتلا به عفونت زیکا شده باشید، احتمال ابتلای مجدد به آن پایین است.