اسامی دیگر
High Blood Pressure
HBP
تاریخ آخرین بازبینیدر مورخه
تاریخ آخرین اصلاحدر مورخه June 7, 2018.
فشار خون بالا به چه مفهومی است؟

هایپرتانسیون که با مفهوم فشار خون بالا شناخته می شود، افزایش ثابت فشار خون است که موجب ایجاد فشار بر قلب می شود. در طی زمان، این وضعیت می تواند موجب بروز آسیب جدی به قلب و اندام های دیگری مثل کلیه ها، مغز و چشم ها شود. در حدود 46 درصد از افراد بالغ آمریکایی دارای فشار خون بالا هستند.
فشار خون (BP) نیرویی است که خون بر دیواره رگ ها وارد می کند. این فشار بستگی به قدرت و میزان انقباض قلب دارد که خون را پمپاژ می کند و نیز به مقاومت نسبت به جریان خون از طریق رگ ها دارد. میزان مقاومت وابسته به کشسانی و قطر رگ های خونی و حجم خون در حال جریان است. هر چه رگ ها محدودتر از نظر قطر باشند و خون بیشتری از داخل آنها پمپاژ شود، فشار خون بالاتر خواهد بود. حفظ یک سبک زندگی سالم می تواند فشار خون بالا را به تاخیر انداخته یا از آن پیشگیری نماید.
فشار خون در طی روز و با توجه به سطح فعالیت و استرس های عاطفی فرد کم و زیاد می شود. فشار خون به طور گسترده توسط سیستم عصبی خودکار (بخشی از سیستم عصبی که فعالیت های غیرارادی را کنترل می کند) کنترل می شود و نیز تحت تأثیر هورمون های مختلفی است، مثل آنژیوتانسین II، آلدسترون و کاتکولامین ها.
اندازه گیری فشار خون دو فشار را مدنظر قرار می دهد که به صورت هر میلی متر جیوه (mm Hg) محاسبه می شود. اولین مورد، فشار سیستولی است که نیروی اعمال شده بر دیواره رگ های خونی در زمان پمپاژ قلب می باشد. فشار دیاستولی نشانگر نیروی موجود در زمان استراحت قلب مابین دوضربان است. این مقدار به صورت فشار سیستولی نسبت به دیاستولی نوشته می شود. برای مثال، فشار خون 120/80 mm Hg یا 120 بر روی 80منطبق بر فشار سیستولی 120 و فشار دیاستولی 80 است.
یک اندازه گیری منفرد از فشار خون موجب تشخیص وضعیت نمی شود. معمولا آزمایشات مختلفی در روزهای مختلف گرفته می شود و اگر اندازه گیری ها بطور ثابتی بالا باشند، تشخیص فشار خون بالا به عمل آمده است.
اغلب، فشار دیاستولی منعکس کننده فشارهای سیستولی است اما با افزایش سن افراد، فشار دیاستولی بصورت یکنواخت خواهد شد. بنابراین، شکلی از فشار خون بالا که شامل فشار سیستولی است (به نام فشارخون بالای سیستولی مجزا) رواج بیشتری می یابد. در کل، هر چه فشار خون برای دوره های زمانی بیشتر باشد، ورود آسیب بیشتر خواهد بود.
طبقه بندی فشار خون بر اساس اصول راهنمای سال 2017 توسط کالج آمریکایی کاردیولوژی/انجمن قلب آمریکا، نیروی کاری در مورد اصول راهنمای عملی بالینی، در جدول زیر اشاره شده است.

طبقه بندی فشار خون

گروه سیستولی mm Hg (عدد نیروی بالاتر زمانی که قلب در حال پمپاژ است)   دیاستولی mm Hg (عدد پایین تر، زمانی که قلب در حال استراحت است)
نرمال کمتر از 120 و کمتر از 80  
افزایش یافته 120-129 و کمتر از 80  
فشار خون بالا مرحله اول 130-139 یا 80-89
فشار خون بالا مرحله دوم معادل یا بیشتر از  140 یا معادل یا بیشتر از 90

این گروهها مرتبط با بیشتر افراد بالغ با بیماری شناخته نشده در زمان آزمایش بوده و بر اساس میانگین دو یا چند آزمایش فشار خون حاصل در دو یا چند موقعیت است.
با اینکه اصول راهنمای مذکور دارای اهمیت هستند، اما آنها تنها اصول راهنمای موجود در مورد فشار خون بالا نیستند و در حال حاضر هیچ توافقی در مورد آنها وجود ندارد. در سال 2014، متخصصین حاضر در کمیته ملی مشترک هشتم (JNC 8) اصول راهنمای متفاوتی را پیشنهاد داند و برخی از گروههای پزشکان از این توصیه ها حمایت کردند. جدول زیر نقطه های مشخص فشار خون برای جمعیت های خاص را بیان کرده است:

اهداف فشار خون

گروه فشار خون سیستولی و دیاستولی (mm Hg)
جمعیت عمومی (بیشتر یا معادل با 60 سال) کمتر از 150/90
جمعیت عمومی (کمتر از 60 سال) کمتر از 140/90
دیابتی کمتر از 140/90
بیماری کلیوی مزمن غیر دیابتی کمتر از 140/90

با توجه به تفاوت های عمده در اصول راهنما، لازم با پزشک خود درباره اهداف فشار خون و درمان ها یا تغییرات در شیوه زندگی طبق وضعیت فردی، مشورت نمایید.

Accordion Title
درباره فشار خون بالا
  • نشانه ها و علائم

    در بیشتر افراد، فشار خون بالا به ندرت موجب بروز علائم یا نشانه هایی می شود. ممکن است وضعیت فشار خون بالا سالها بدون تشخیص در فرد وجود داشته باشد. فشار خون بالا در بررسی های معمول سلامت فردی آشکار می شود. در وضعیت نادر، حتی زمانیکه سطوح فشار خون تهدیدکننده هستند، فشار خون بالا ممکن است موجب بروز چند علامت مثل سردرد، سرگیجه یا خونریزی های مکرر از بینی شود.
    به این دلیل، فشار خون به قاتل خاموش شناخته شده و ریسک سکته، بیماری قلبی، حمله قلبی، آسیب به کلیه و نابینایی را افزایش می دهد. هر چه فشار خون برای مدت زیادی بالا باشد، احتمال آسیب ها بیشتر خواهد بود. به دلیل موارد گفته شده، لازم است تا افراد فشار خون خود را طبق برنامه منظمی کنترل و بررسی نمایند.

  • علت

    در بیشتر موارد، علت فشار خون بالا ناشناخته یا وضعیت نامعلومی دارد. این شکل از فشار خون بالا با عنوان فشار خون بالای اصلی یا اولیه خوانده می شود و رایج ترین نوع در افراد بالغ آمریکایی است.
    طبق گزارش مراکز پیشگیری و کنتلر بیماری، بیش از 50 درصد افراد 50 سال و بیشتر دارای فشار خون بالا هستند. زنان همانند مردان در معرض فشار خون بالا هستند اما این شرایط طبق سن افراد متغیر است. برای افراد کمتر از 45 سال، مردان بیشتر از زنان فشار خون بالا داشته در حالیکه در افراد 65 سال و بالاتر، زنان بیشتر از مردان در این وضعیت قرار دارند. افراد آمریکایی با اصلیت آفریقایی فشار خون بالاتری در سنین کمتر از افراد با اصلیت اروپایی و هسپانیک دارند.
    با اینکه تشخیص علت فشار خون بالا ممکن نیست، عوامل مختلفی می توانند ریسک فشار خون را افزایش دهند و وضعیت را وخیم تر سازند. اینها شامل موارد زیر است:
    -چاقی مفرط
    -شیوه زندگی ساکن و غیرفعال-عدم تمرین و ورزش کافی
    -سیگار کشیدن یا مصرف محصولات تنباکو
    -نوشیدن مقادییر زیادی الکل
    -مصرف سدیم بیش از حد
    -مصرف داروهای ضدبارداری یا درمان هورمونی
    -مصرف داروهایی مثل استروئیدها، کوکائین و آمفتامین
    -افزایش سن
    -پیشینه خانوادگی
    نوعی از فشار خون بالا که بدلیل یک یا چند وضعیت قابل تشخیص یا مصرف داروها باشد، با عنوان فشار خون بالای ثانویه خوانده شده و 5 درصد از افراد مبتلا به فشار خون بالا در این گروه قرار دارند. تشخیص بیماری یا وضعیت مرتبط با فشار خون بالا دارای اهمیت است زیرا درمان آنها می تواند منجر به بازگشت فشار خون به سطوح نرمال یا نزدیک به نرمال شود.
    مثالهایی از وضعیت هایی که منجر به فشار خون ثانویه می شوند، شامل موارد زیر است:
    -بیماری کلیوی یا آسیب به آن- موجب کاهش دفع نمک ها و مایعات از بدن شده و حجم خون و فشار آن را افزایش می دهد. بدلیل اینکه فشار خون بالا می تواند موجب آسیب به کلیه شود، اگر درمان نشود می تواند به مشکل پیش رونده تبدیل گردد.
    -بیماری قلب-این وضعیت می تواند بر نیرو و میزان انقباض قلب تاثیرگذار باشد. این وضعیت نیز می تواند پیش رونده باشد.
    -دیابت- این وضعیت می تواند موجب آسیب به کلیه ها شده و بر کلیت رگ های خونی در طی زمان اثرگذار باشد.
    -آترواسکلروزیس- سفت شدن رگ ها که موجب محدود شدن توانایی آنها برای انبساط و انقباض می شود
    -سندرم کوشینگ- یک بیماری که شامل افزایش تولید هورمون کورتیزول توسط غده آدرنال است
    -افزایش آلدسترون (سندرم کان)- وضعیتی که با تولید بیش از حد آلدسترون مشخص می شود، این هورمون حفظ و دفع سدیم توسط کلیه ها را تنظیم می کند؛ این وضعیت می تواند بدلیل تومور غده آدرنال (اغلب خوش خیم) باشد.
    -فئوکروماسیتوم- تومور غده آدرنال (نادر و اغلب خوش خیم) که مقادیر زیادی اپی نفرین (آدرنالین) تولید می کند؛ اپی نفرین یکی از گروه های هورمونی به نام کاتکولامین ها است که توسط مغز و غدد آدرنال در پاسخ به استرس تولید می شوند. افراد مبتلا به این وضعیت گاها دارای دوره های شدیدی از فشار خون بالا هستند.
    -بیماری تیروئید- هر دو حالت مقادیر زیاد و کمبود تولید هورمون تیروئید می تواند موجب افزایش فشار خون شود.
    -بارداری- فشار خون ممکن است در هر زمان از بارداری افزایش یاید اما در طی سه ماهه آخر شایع ترین حالت است، که می تواند موجب توکسمی شود که در این وضعیت فشار خون و حفظ مایعات در بدن افزایش می یابد.

  • آزمایشات

    آزمایشات به چند دلیل ممکن است انجام شود:
    -غربالگری و تشخیص فشار خون بالا
    -تشخیص اینکه آیا علت مرتبط با یک وضعیت پزشکی است که می تواند درمان یا کنترل شود
    -ارزیابی وضعیت اندام های بدن، مثل کلیه ها و بدست آوردن معیاری از سلامتی اندام قبل از آغاز درمان های دارویی
    -نظارت بر کنترل فشار خون بالا و وضعیت اندام در طی زمان
    اندازه گیری فشار خون
    فشار خون قبلا با استفاده از گوشی طبی و یک دستبند فشار خون (اسفیگمومانومتر) اندازه گیری می شد، که ابزاری است که شامل یک دستبند، یک توپی و سنجش فشار است که فشار خون را به صورت میلی متر جیوه (mm Hg) می سنجد . این روش بعنوان بهترین روش شناخته می شود اما ابزارهایی که فشار خون را با حس گر های الکترونیکی می سنجند، برای اندازه گیری فشار خون استفاده می شوند.
    روش دیگر به تن کردن یک وسیله ای است که فشار خون را بررسی و در فواصل زمانی منظم برای ارزیابی آن، ثبت و ضبط می کند. این بویژه در زمان فرآیند تشخیص مفید است و می تواند به رد موارد فشار خون کاذب که صرفا در مطب پزشک افزایش می یابد و نه در موقعیت های دیگر، کمک نماید. (مراجعه کنید به بخش فشار خون بالا: استفاده از یک مانیتور فشار خون سیار در وبسایت FamilyDoctor.org)
    این روش های اندازه گیری فشار خون غیر مستقیم هستند. در موارد خیلی نادر، یک اندازه گیری مستقیم از فشار خون ممکن است نیاز شود. این را می توان با وارد کردن میل جراحی به یک رگ برای اندازه گیری فشار داخل رگ خونی انجام داد.
    بررسی های آزمایشگاهی
    بررسی های آزمایشگاهی موجب تشخیص فشار خون بالا نیستند اما آزمایشات بطور مکرر برای تشخیص وضعیت هایی درخواست می شوند که ممکن است موجب فشار خون بالا شود یا آن را وخیم سازد و نیز ارزیابی و نظارت بر عملکرد اندام در طی زمان.
    مثالهای آزمایشات عمومی که می توان درخواست داد، شامل موارد زیر است:
    -تحلیل و ارزیابی ادرار، پروتئین ادرار- برای کمک به ارزیابی عملکرد کلیه
    -آلبومین ادرار (میکروآلبومین)، BUN (نیتروژن اوره خون کراتینین، میزان تصفیه گلومرال (eGFR)- برای شناسایی و نظارت بر نارسایی کلیه یا نظارت بر تاثیر داروها بر کلیه ها
    -پتاسیم- بعنوان بخشی از پنل الکترولیت که شامل سدیم، کلراید و دی اکسید کربن است؛ برای ارزیابی و نظارت بر تعادل الکترولیت های بدن. برای مثال، پتاسیم پایین را می توان در سندرم کوشینگ و سندرم کان (دو علت فشار خون بالای ثانویه) مشاهده کرد. برخی از داروهای فشار خون بالا می توانند تعادل الکترولیت را با از دست پتاسیم یا حفظ آن، برهم زنند.
    -گلوکز ناشتا، A1c- برای کمک به تشخیص دیابت و نظارت بر کنترل گلوکز در طی زمان در افراد مبتلا به دیابت
    -کلسیم- برای تشخیص مقدار کلسیم یا کلسیم یونیزه در جریان خون؛ افزایش فعالیت غدد پاراتیروئید که موجب افزایش کلسیم خون شده و مرتبط با فشار خون بالا است.
    -TSH (هورمون محرک تیروئید) و T4- برای شناسایی و نظارت بر نارسایی تیروئید
    -پروفایل چربی- برای ارزیابی سطوح کلسترول، کلسترول HDL، کلسترول LDL و تری گلیسیرید و ارزیابی خطر آترواسکلروزیس
    -پنل سوخت و ساز پایه (BMP) شامل آزمایشات مختلف مذکور در بالا است، بنابراین می توان به جای آزمایشات منفرد از آن استفاده کرد.
    بر اساس پیشینه پزشکی فرد، یافته های فیزیکی و نتایج بررسی های معمول آزمایشگاهی، برخی افراد از آزمایشات غیر معمول برای شناسایی، تشخیص و نظارت بر وضعیت های موجب فشار خون بالای ثانویه استفاده می کنند. مثالها شامل موارد زیر می باشد:
    -آلدسترون و رنین- برای شناسایی تولید بیش از حد آلدسترون توسط غدد آدرنال (که ممکن است بدلیل یک تومور باشد) یا رنین توسط کلیه ها (که ممکن است بدلیل آسیب به کلیه یا محدود شدن رگ های آورنده خون به کلیه ها باشد)
    -کورتیزول و آزمایش تعدیل دگزامتازون- برای شناسایی تولید بیش از حد کورتیزول که می تواند بدلیل سندرم کوشینگ باشد
    -کاتکولامین ها و متانفرین ها- عمدتا برای کمک به تشخیص وجود یک فئوکروموسیتوم که می تواند موجب دوره هایی از فشار خون بالای شدید شود
    بررسی های غیرآزمایشگاهی
    بعنوان بخشی از فرآیند تشخیص و کمک به ارزیابی وضعیت اندام های حیاتی، پزشک می تواند یک یا چند مورد از آزمایشات را درخواست یا اجرا نماید:
    -ECG (الکتروکاردیوگرام)- برای ارزیابی تپش و ریتم قلب و جست و جوی وضعیت آسیب به قلب
    -آزمایش چشم- برای بررسی شبکیه و نیز تغییرات در رگ های خونی که ناشی از فشار خون بالا در مدت زیاد می باشد
    -آزمایش فیزیکی- بررسی کشیدگی شکم، گوش دادن به صداها (صدای جریان خون از یک رگ باریک)، بررسی غده تیروئید در گردن به منظور بزرگ شدن یا علائمی از نارسایی و شناسایی علائم بالینی دیگر
    -اسکن های تصویربرداری مثل اشعه ایکس یا فراصوت از کلیه یا اشعه ایکس از قفسه سینه

  • پیشگیری و درمان

    تغییرات در شیوه زندگی می تواند ریسک فشار خون بالا را کاهش دهد. برای بسیاری از افراد با فشار خون خفیف، رسیدن و حفظ وزن سالم، تمرین منظم، محدود کردن الکل و نمک و توقف مصرف دخانیات می تواند موجب کاهش سطوح فشار خون به سطح نرمال شده و ممکن است تنها درمان مورد نیاز باشد. ریسک های مرتبط با جنسیت، نژاد و افزایش سن با تغییر در شیوه های زندگی از بین نمی رود و در بسیاری از موارد یک برنامه درمانی که شامل داروها است، برای کنترل فشار خون بالا ضروری است.
    گروههای مختلفی از داروها برای درمان فشار خون بالا وجود دارند که هر کدام بصورت متفاوتی عمل کرده و جنبه خاصی از تنظیم فشار خون را هدف قرار می دهند. بطور مکرر، هر شخص ممکن است نیاز به مصرف چند دارو باهم برای رسیدن به سطح کنترل فشار خون داشته باشد. پزشک شما با شما برای انتخاب ترکیبات مناسب و مقادیر آنها مشورت خواهد کرد (برای بررسی چگونگی درمان فشار خون بالا به وبسایت NHLBI مراجعه نمایید.)
    در فشار خون ثانویه، اگر وضعیت موجب فشار خون بالا را بتوان رفع کرد (برای مثال با خارج کردن تومور آدرنال یا متوقف کردن یک دارو) یا کنترل کرد (برای مثال با کنترل دیابت یا بیماری تیروئید)، در این صورت سطح فشار خون ممکن است به سطوح نرمال یا نزدیک به نرمال برسد. زمانیکه درمان امکان پذیر نباشد و وضعیت متربط شامل کاهش آسیب باشد که در بیماری کلیه رخ می دهد، در اینصورت فشار خون بالا با ترکیبی از داروها کنترل خواهد شد و فرد برای کمک به حفظ عملکرد اندام و بررسی مشکلات حاد تحت نظارت قرار خواهد گرفت.
    وضعیت های اورژانسی فشار خون بالا که در آن فشار خون فاقد علائم و نشانه ها بیش از 180/110 mm Hg و بدون آسیب به اندام است و در مواردی که اندام ها آسیب دیده و اندازه گیری فشار خون ممکن است بالاتر از 180/120 mm Hg باشد، باید فورا درمان شود. آنها ممکن است نیازمند بستری شدن باشند تا داروهای زیرجلدی ارائه شده و تحت نظارت باشند و اگر درمان نشود، می تواند به سرعت منجر به آسیب اندام شود.
    زنان باردار مبتلا به فشار خون بالا یا توکسمی شوند، نیازمند استراحت و نظارت دقیق توسط پزشک هستند. تنها درمان برای فشار خون بالا در بارداری، حمل نوزاد است. در تصمیم گیری برای زمان حمل، پزشک تلاش خواهد کرد تا ریسک وارد بر مادر و نوزاد را به حداقل برساند و موجب شود تا نوزاد در این زمان به بلوغ برسد. تاخیر زمانی باید در برابر افزایش خطر تشنج و آسیب به اندام در مادر و وضعیت های اضطراری که می تواند برای هر دوی مادر و نوزاد کشنده باشد، متعادل گردد.

مشاهده منابع

منابع مورد استفاده در این مطلب

Alexander, M. et. al. (2017 March 23, Updated). Hypertension. Medscape Drugs & Diseases. Available online at https://emedicine.medscape.com/article/241381-overview. Accessed on 1/05/18.

(2017 November). Detailed Summary from the 2017 Guideline for the Prevention, Detection, Evaluation and Management of High Blood Pressure in Adults. American Heart Association. Available online at http://professional.heart.org/idc/groups/ahamah-public/@wcm/@sop/@smd/documents/downloadable/ucm_497446.pdf. Accessed on 1/05/18.

(2017 December 13). NIH’s SPRINT trial played a key role in the evolution of the new blood pressure guidelines. National Heart, Lung, and Blood Institute News and Events. Available online at https://www.nhlbi.nih.gov/news/2017/nihs-sprint-trial-played-key-role-evolution-new-blood-pressure-guidelines. Accessed on 1/05/18.

Jeffrey, S. (2017 November 13). New ACC/AHA Hypertension Guidelines Make 130 the New 140. Medscape News & Perspective. Available online at https://www.medscape.com/viewarticle/888560. Accessed on 1/05/18.

Hamrahian, S. (2017 May 18 Updated). Pathophysiology of Hypertension. Medscape Drugs & Disease. Available online at https://emedicine.medscape.com/article/1937383-overview. Accessed on 1/05/18.

Mayo Clinic Staff (© 1998-2018). High blood pressure (hypertension). Mayo Clinic Patient Care & Health Information. Available online at https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/high-blood-pressure/diagnosis-treatment/drc-20373417. Accessed on 1/05/18.

High Blood Pressure. National Heart, Lung, and Blood Institute. Available online at https://www.nhlbi.nih.gov/health-topics/high-blood-pressure. Accessed on 1/05/18.

(December 12, 2017) AAFP Decides to Not Endorse AHA/ACC Hypertension Guideline, Academy Continues to Endorse JNC8 Guideline. American Academy of Family Physicians. Available online at https://www.aafp.org/news/health-of-the-public/20171212notendorseaha-accgdlne.html. Accessed 1/17/18.

منابع مورد استفاده در بررسی‌های قبلی

Thomas, Clayton L., Editor (1997). Taber's Cyclopedic Medical Dictionary. F.A. Davis Company, Philadelphia, PA [18th Edition].

Pagana, Kathleen D. & Pagana, Timothy J. (2001). Mosby's Diagnostic and Laboratory Test Reference 5th Edition: Mosby, Inc., Saint Louis, MO.

(1995-2005). High Blood Pressure. Merck Manual of Medical Information Second Home Edition Online [On-line information]. Available online at http://www.merck.com/mmhe/sec03/ch022/ch022a.html?qt=%22high%20blood%20pressure%22&alt=sh.

(2003 December). Seventh Report of the Joint National Committee on Prevention, Detection, Evaluation, and Treatment of High Blood Pressure (JNC 7) Express [pp xiii and 2-21 of 52 pages]. National High Blood Pressure Education Program [On-line information]. PDF available for download at http://www.nhlbi.nih.gov/guidelines/hypertension/express.pdf.

Ben-Joseph, E. & Gidding, S., Reviewed (2003 August, Reviewed). Hypertension (High Blood Pressure). TeensHealth, Nemours Foundation [On-line information]. Available online at http://kidshealth.org/teen/diseases_conditions/heart/hypertension.php.

What Are High Blood Pressure and Prehypertension? Your Guide to Lowering High Blood Pressure, NHLBI [On-line information]. Available online at http://www.nhlbi.nih.gov/hbp/hbp/whathbp.htm.

(2005 July 1, Updated). Diuretics Best First-step for High BP in Diabetics. MedlinePlus from Archives of Internal Medicine June 27 2005. [On-line information]. Available online at http://www.nlm.nih.gov/medlineplus/news/fullstory_25529.html.

(2004 August). What is High Blood Pressure? NHLBI [On-line information]. Available online at http://www.nhlbi.nih.gov/health/dci/Diseases/Hbp/HBP_WhatIs.html.

(2004 September, Updated). High Blood Pressure During Pregnancy. Familydoctor.org [On-line information]. Available online at http://familydoctor.org/695.xml.

(2004). Facts on High Blood Pressure. CDC, CVH Blood Pressure Fact Sheet [On-line information]. Available online at http://www.cdc.gov/cvh/library/fs_bloodpressure.htm.

Bove, A., Reviewed (2000 December, Reviewed). Essential Guide to Hypertension: Accurate Blood Pressure Readings. Medem Medical Library, AMA [On-line information]. Available online at http://www.medem.com/medlb/article_detaillb.cfm?article_ID=ZZZVV6DWGLC&sub_cat=74.

Mayo Clinic Staff (2005 March 29). Secondary high blood pressure: When another disease or condition is to blame. MayoClinic.com [On-line information]. Available online at http://www.mayoclinic.com/invoke.cfm?id=HQ01345.

Grayson, C., Reviewed (2003 September). Understanding High Blood Pressure -- the Basics. WebMD [On-line information]. Available online at http://my.webmd.com/content/article/54/61467.htm.

(2005). About High Blood Pressure. American Heart Association [On-line information]. Available online at http://www.americanheart.org/presenter.jhtml?identifier=468.

(2005). Your High Blood Pressure Questions Answered - Pulmonary Hypertension. American Heart Association [On-line information]. Available online at http://www.americanheart.org/presenter.jhtml?identifier=3025172.

Kasper DL, Braunwald E, Fauci A, Hauser S, Longo D, Jameson JL. Harrison's Principles of Internal Medicine. McGraw-Hill Professional; 16 edition (July 23, 2004).

Clarke, W. and Dufour, D. R., Editors (2006). Contemporary Practice in Clinical Chemistry, AACC Press, Washington, DC. Pp 418.

Thomas, Clayton L., Editor (1997). Taber's Cyclopedic Medical Dictionary. F.A. Davis Company, Philadelphia, PA [18th Edition]. Pp 939-940.

(2008 April 30, Reviewed). Make the Kidney Connection, Diabetes & High Blood Pressure, The two leading causes of kidney disease. National Kidney Disease Education [On-line information]. Available online at http://www.nkdep.nih.gov/resources/make_the_kidney_connection.htm. Accessed on 9/30/08.

(2008 July). High Blood Pressure and Kidney Disease. National Kidney and Urologic Diseases Information Clearinghouse [On-line information]. Available online at http://kidney.niddk.nih.gov/kudiseases/pubs/highblood/index.htm. Accessed on 9/30/08.

(2008 August). High Blood Pressure, What is it? National Heart Lung and Blood Institute [On-line information]. Available online at http://www.nhlbi.nih.gov/health/dci/Diseases/Hbp/HBP_WhatIs.html. Accessed on 10/02/08.

Stevens, L. (2008 June 25). Hypertension. JAMA Patient Page v299 (24). [On-line information]. PDF available for download at http://jama.ama-assn.org/cgi/reprint/299/24/2914.pdf. Accessed on 10/02/08.

(2008 August 7). High blood pressure (hypertension). MayoClinic.com [On-line information]. Available online at http://www.mayoclinic.com/health/high-blood-pressure/DS00100. Accessed on 10/02/08.

(2012 March 13) Centers for Disease Control and Prevention. Blood Pressure Facts and Statistics. Available online at http://www.cdc.gov/bloodpressure/facts.htm. Accessed May 2012.

(2012 January 27) Riaz, K.; Batuman, V. Hypertension. Medscape.com (On-line information). Available online at http://medicine.medscape.com/article/241381. Accessed May 2012. 

(2011, April 1). National Heart Lung and Blood Institute. High Blood Pressure, What is it? [On-line information]. Available online at http://www.nhlbi.nih.gov/health/dci/Diseases/Hbp/HBP_WhatIs.html. Accessed May 2012.

(2010 November) Familydoctor.org. High Blood Pressure, Overview Symptoms, Risks [On-line information]. Available online through http://www.familydoctor.org. Accessed May 2012.

Seventh Report of the Joint National Committee on Prevention, Detection, Evaluation, and Treatment on High Blood Pressure (JNC 7) Express. PDF available for download at http://www.nhlbi.nih.gov/guidelines/hypertension/jnc7full.pdf. Accessed May 2012.

James PA, Oparil S, Carter BL, et al. 2014 Evidence-based guideline for the management of high blood pressure in adults: Report from the panel members appointed to the Eighth Joint National Committee (JNC 8). JAMA 2014; DOI:10.1001/jama.2013.284427. Available at: http://jama.jamanetwork.com/article.aspx?articleid=1791497. Accessed 2014.

(August 2, 2012)  High Blood Pressure. NIH National Heart, Lung and Blood Institute. Available online at http://www.nhlbi.nih.gov/health/health-topics/topics/hbp/. Accessed on January 2014.

(December 18, 2013) Borgmeyer, C. 2014 Hypertension Guideline Stands to Simplify Treatment, Says Expert. AAFP News. Available online at http://www.aafp.org/news/health-of-the-public/20131218hypertensiongdln.html. Accessed January 2014.

(August 3, 2012) High Blood Pressure (Hypertension). Mayo Clinic. Available online at http://www.mayoclinic.com/health/high-blood-pressure/DS00100/DSECTION=symptoms. Accessed January 2014.

(Updated Dec. 23, 2013) Mardhur, Meena S. et al. Hypertension. Medscape. Available online at http://emedicine.medscape.com/article/241381-overview. Accessed on January 2014.

(Reviewed March 20, 2013) High Blood Pressure Facts. Centers for Disease Control and Prevention. Available online at http://www.cdc.gov/bloodpressure/facts.htm. Accessed on January 2014.